„Dochodziła północ, […] za oknem szalała burza – i to taka, której baliby się nawet dorośli”, co dopiero mały ślimak Sam. Powinien porządnie się wyspać, bo nazajutrz czeka go pierwszy dzień w szkole. Tymczasem leży i nawet nie przypuszcza, że niedługo równie wielka burza rozpęta się w jego życiu. 

 

Zaczęło się całkiem niewinnie – od gry, którą wymyśliła nauczycielka, by pierwszaki mogły lepiej się poznać i polubić. Podzieliła ich na grupy: dziewczynki stają po prawej stronie, chłopcy po lewej… i tylko ślimak Sam został pośrodku. Dlaczego? Bo nie wie, czy jest chłopcem, czy dziewczynką. Spytacie, jak to możliwe – przecież chłopcy lubią grać w piłkę, a dziewczynki bawić się lalkami. Jak można nie wiedzieć, kim się jest? 

 

Wierzcie albo nie, ale są na świecie ślimaki, które mogą „wybrać” płeć, tyle że nasz ślimak był zbyt mały, by zdecydować, czy chce być Samem, czy Samantą. 

 

 

Zrozpaczony, schował się w skorupce, a gdy odważył się wysunąć czułki, zobaczył panią, jaką powinno spotkać każde zagubione dziecko – szkolną pedagog. Z pozoru dość obojętna na nieszczęście Sama, wykazuje się mądrością. Nie pociesza go ani niczego mu nie tłumaczy, chce jedynie, by przygotował reportaż o nocnej burzy. Daje mu sprytnie ułożoną listę rozmówców. Sam, chodząc od jednego do drugiego, spotyka takich jak on, nietypowych mieszkańców lasu. Bo – wierzcie albo nie – ślimaki to niejedyne zwierzęta, których zwyczaje odbiegają od ogólnie przyjętych. Nie każda zwierzęca rodzina składa się z mamy, taty i dzieci i nie każde zwierzę przez całe życie jest tym samym zwierzęciem. 

 

Są małpki, które mają jedną mamę i dwóch tatusiów, są ryby, które w dojrzałym wieku zmieniają płeć, i czarne łabędzie, które tworzą szczęśliwą parę, mimo że obaj są panami. Są też wiewiórki wychowywane przez dwie mamy.    

 

Zwierzęcy świat jest różnorodny. Również wśród ludzi zdarzają się tacy, którym źle we własnej skórze, którzy nie mogą pogodzić się ze społecznymi oczekiwaniami związanymi z płcią. Łamią więc zasady i żyją po swojemu, a my powinniśmy uszanować ich wybór. Są „inni”, ale to nie znaczy, że gorsi.  

 

 

Zadaniem dorosłych – rodziców, nauczycieli, szkolnych pedagogów – jest oswoić dzieci z tą „innością”, żeby nikt – jak ślimak Sam – nie był wytykany palcami ani nie zamknął się w skorupce. Książka Kim jest ślimak Sam? może w tym pomóc. Historia o Samie nie do końca jest wymysłem autorów. Maria Pawłowska, biolożka, i Jakub Szamałek, pisarz, oparli ją na obserwacjach zwierząt. Posłużyli się kilkoma przykładami. Nietypowych zwierząt jest znacznie więcej.

 

Zaczęłam od burzy, burzą wypada więc skończyć. Po burzy zazwyczaj wychodzi słońce, w pogodzie i w życiu. Również w życiu małego ślimaka Sama: następnego dnia w szkole, na prośbę kolegi, siada w ostatniej ławce, a wiadomo – w ostatniej ławce siedzą najfajniejsze dzieci.